Steigerhout kan tot 5 millimeter per meter werken door veranderingen in temperatuur en luchtvochtigheid. Dit natuurlijke proces van uitzetten en krimpen komt bij alle houtsoorten voor, maar steigerhout vertoont meer beweging door zijn grove structuur en het feit dat het vaak buiten heeft gestaan. De mate van werking hangt af van de dikte van het hout, het vochtpercentage en de omstandigheden waarin het wordt gebruikt.
Wat betekent ‘werken’ bij steigerhout precies?
Werken bij steigerhout verwijst naar het natuurlijke proces waarbij het hout uitzet en krimpt door veranderingen in temperatuur en luchtvochtigheid. Dit gebeurt omdat hout een hygroscopisch materiaal is dat vocht uit de lucht opneemt en weer afgeeft. Bij een hoge luchtvochtigheid zwelt het hout op, terwijl het bij droge omstandigheden krimpt.
Steigerhout werkt meer dan andere houtsoorten vanwege zijn grove structuur en geschiedenis. Het hout heeft vaak jarenlang buiten gestaan en is blootgesteld aan weer en wind. Hierdoor heeft het een open celstructuur ontwikkeld die sneller reageert op veranderingen in de omgeving. De vezels zijn losser dan bij nieuw hout, waardoor het materiaal gevoeliger is voor vocht en temperatuurschommelingen.
Het werken van steigerhout is vooral merkbaar in de breedte van de planken. In de lengterichting is de beweging minimaal, maar dwars op de nerf kan het verschil aanzienlijk zijn. Dit is belangrijk om te weten wanneer je steigerhout meubels in huis haalt of zelf aan de slag gaat met dit karakteristieke materiaal.
Hoeveel millimeter kan steigerhout krimpen of uitzetten?
Steigerhout kan per meter breedte tot 5 millimeter krimpen of uitzetten. Bij een plank van 20 centimeter breed betekent dit een beweging van ongeveer 1 millimeter. Deze waarden gelden voor normale omstandigheden in huis, waar de luchtvochtigheid tussen de 40 en 60 procent ligt.
Verschillende factoren beïnvloeden de mate van werking:
- De dikte van het hout: Planken van 30 mm werken minder dan planken van 45 mm
- De richting van de nerf: Hout werkt vooral dwars op de nerf
- Het vochtpercentage bij aankoop: Nat hout kan tot 10 procent krimpen
- De afwerking: Onbehandeld hout werkt meer dan gelakt of geolied hout
Het vochtpercentage van het hout bij aankoop is bepalend voor de uiteindelijke werking. Vers gezaagd hout bevat vaak 20 tot 30 procent vocht, terwijl goed gedroogd hout rond de 10 tot 12 procent zit. Het verschil tussen deze percentages bepaalt hoeveel het hout nog zal bewegen nadat je het in huis hebt geplaatst.
Wanneer werkt steigerhout het meest?
Steigerhout werkt het meest in de eerste maanden na plaatsing, vooral wanneer het van buiten naar binnen wordt verplaatst. De overgang van een vochtige naar een droge omgeving zorgt voor de grootste beweging. In de winter, wanneer de verwarming aanstaat en de luchtvochtigheid laag is, krimpt het hout het sterkst.
Seizoensinvloeden spelen een grote rol bij het werken van steigerhout. In de zomer is de luchtvochtigheid hoger en zet het hout uit. In de winter, met centrale verwarming en droge lucht, krimpt het juist. Deze cyclus herhaalt zich jaarlijks, maar wordt na verloop van tijd minder extreem omdat het hout zich aanpast aan de omgeving.
Het verschil tussen binnen- en buitengebruik is aanzienlijk. Buitenmeubels van steigerhout moeten veel grotere temperatuur- en vochtschommelingen doorstaan. Ze werken daarom meer dan binnenmeubels. Airconditioning versterkt het werkingsproces omdat het de lucht extra droogt. Plaatsen vlakbij radiatoren of kachels zorgen ook voor extra beweging in het hout.
Hoe voorkom je problemen door werkend steigerhout?
Het acclimatiseren van steigerhout is de belangrijkste stap om problemen te voorkomen. Laat het hout minimaal twee weken in de ruimte liggen waar het gebruikt gaat worden. Zo kan het zich aanpassen aan de temperatuur en luchtvochtigheid voordat je ermee aan de slag gaat.
Praktische tips om werking te minimaliseren:
- Gebruik de juiste bevestigingsmethoden met ovale gaten voor schroeven
- Breng bewegingsvoegen aan tussen planken van minimaal 3 millimeter
- Behandel het hout met olie of lak om vocht buiten te houden
- Houd een constante luchtvochtigheid tussen 40 en 60 procent
- Plaats meubels niet direct tegen verwarmingselementen
De keuze voor de juiste afwerking maakt veel verschil. Een goede olie of lak vormt een beschermlaag die voorkomt dat vocht te snel in- en uittrekt. Dit vertraagt het werkingsproces aanzienlijk. Let wel op dat je alle kanten van het hout behandelt, ook de onderkant en de kopse kanten.
Wat zijn de voordelen van professioneel bewerkt steigerhout?
Vakkundig gedroogd en bewerkt steigerhout werkt aanzienlijk minder dan onbehandeld hout. Professionele meubelmakers drogen het hout tot het juiste vochtpercentage en houden in hun ontwerp rekening met de natuurlijke beweging van het materiaal. Dit voorkomt scheuren, kromtrekken en andere problemen.
Bij op maat gemaakte steigerhout meubels wordt rekening gehouden met werking door slimme constructiemethoden. Verbindingen krijgen de ruimte om mee te bewegen, en kritische punten worden extra verstevigd. Het resultaat is een meubel dat jarenlang mooi blijft zonder vervelende verrassingen.
Wij hebben jarenlange ervaring met het verwerken van steigerhout tot duurzame meubels. Onze steigerhouten tafels, bedden en tuinmeubelen worden gemaakt met oog voor detail en kennis van het materiaal. We gebruiken alleen goed gedroogd hout en passen bewezen technieken toe om werking te minimaliseren. Zo geniet je zorgeloos van karakteristieke meubels die perfect passen bij jouw interieur.
